BLOG

Οι γαστρεντερικές ενοχλήσεις είναι πιθανότατα ένα από τα πιο συχνά προβλήματα που διαιωνίζονται επιβαρύνοντας την ποιότητα ζωής και την καθημερινότητα του σύγχρονου ανθρώπου. Ειδικά στις μεσογειακές χώρες, όπως η δική μας, μια βασική αιτία τέτοιων ενοχλήσεων είναι η δυσανεξία στη λακτόζη, καθώς το ποσοστό του πληθυσμού που την εμφανίζει είναι πολύ υψηλό, μπορεί να αγγίζει το 70%.

Η δυσανεξία στη λακτόζη προκύπτει από τον περιορισμό της σύνθεσης λακτάσης, ενός ενζύμου που διασπά την λακτόζη του γάλακτος σε γλυκόζη και γαλακτόζη, δύο σάκχαρα που ο ανθρώπινος οργανισμός χρησιμοποιεί για ενέργεια. Όταν δεν μπορεί να γίνει αυτή η διάσπαση λόγω έλλειψης λακτάσης, η λακτόζη περνάει άπεπτη στο παχύ έντερο και διασπάται από τα μικρόβια του εντέρου δημιουργώντας αέρια, φούσκωμα και κοιλιακό άλγος. Για αυτό και τα συμπτώματα της έλλειψης λακτάσης εμφανίζονται στα πρώτα 30'-120' από την κατανάλωση τροφών με λακτόζη, όπως το γάλα και σε μικρότερο βαθμό το γιαούρτι και κάποια τυριά. Τα τυριά που υπόκεινται σε μακροχρόνια ζύμωση δεν έχουν σχεδόν καθόλου λακτόζη λόγω της διαδικασίας ωρίμανσης, για αυτό και συνήθως είναι καλά ανεκτά από ανθρώπους με δυσανεξία στη λακτόζη.

Η αδυναμία του οργανισμού να παράγει λακτάση δεν είναι απαραίτητο να εμφανιστεί εκ γενετής. Στους περισσότερους μπορεί να εμφανιστεί αργότερα στην ζωή τους, όπως να έχει εξάρσεις και υφέσεις κατά καιρούς. Για αυτό και μπορεί κανείς να μην αντιληφθεί άμεσα την έλλειψη του ενζύμου και να ταλαιπωρηθεί με τα συμπτώματα. Στους ανθρώπους που δεν έχουν εκ γενετής έλλειψη λακτάσης η μείωση παραγωγής του ενζύμου αρχίζει από τα δύο έτη περίπου και είναι πολύ σταδιακή. Αν εμφανίζετε συμπτώματα δυσφορίας από το γαστρεντερικό, είναι σημαντικό να διερευνήσετε αν έχετε δυσανεξία στη λακτόζη με τη βοήθεια του γιατρού σας. Αν διαπιστώσετε ότι τα γαλακτοκομικά ευθύνονται για τα φουσκώματα και τις ενοχλήσεις σας, είναι καλό να κάνετε κάποιες αλλαγές στη διατροφή σας. Επιλέξτε γαλακτοκομικά χωρίς λακτόζη ή φυτικό γάλα, όπως το γάλα αμυγδάλου. Τα «φρέσκα» τυριά που δεν υπόκεινται σε πλήρη ζύμωση, όπως το cottage cheese ή το ανθότυρο, περιέχουν μικρές ποσότητες λακτόζης για αυτό και ενδείκνυται- αρχικά τουλάχιστον- να τα αποφεύγετε. Το ίδιο ισχύει και για το γιαούρτι, το κεφίρ και το ξινόγαλα. Αυτά τα γαλακτοκομικά παρόλο που έχουν υποστεί ζύμωση, έχουν μικρές ποσότητες λακτόζης. Επίσης, μικρές ποσότητες λακτόζης μπορεί να υπάρχουν σε γλυκά, αρτοσκευάσματα, μαργαρίνες, δημητριακά πρωινού και αλλαντικά, λόγω της προσθήκης ορού γάλακτος ή άλλων προϊόντων που προκύπτουν από το γάλα στην παρασκευή αυτών των τροφίμων.

Με την απομάκρυνση των πηγών λακτόζης από τη διατροφή παρατηρείται σαφής μείωση των συμπτωμάτων του γαστρεντερικού. Μια εναλλακτική λύση είναι η εξωγενής πρόσληψη του ενζύμου λακτάση πριν από τα γεύματα. Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι η χορήγηση προβιοτικών μπορεί να συμβάλλει στην καλύτερη ανεκτικότητα του οργανισμού στη λακτόζη.  Ένας από τους λόγους που μπορεί να συμβαίνει αυτό είναι ότι κάποια από τα προβιοτικά, όπως συγκεκριμένα στελέχη της οικογένειας των Bifidobacterium, μπορούν να μεταβολίσουν τη λακτόζη. Καλή πηγή προβιοτικών που μεταβολίζουν τη λακτόζη είναι το κεφίρ και το  γιαούρτι, καθώς παράγεται από τη ζύμωση του γάλακτος με τέτοια είδη βακτηρίων και τα επίπεδα λακτόζης του είναι πολύ πιο χαμηλά σε σχέση με το γάλα. Δοκιμάζοντας μικρές ποσότητες γιαουρτιού και τυριού μπορεί να διαπιστώσει κανείς ότι τα συμπτώματα έχουν υποχωρήσει. Σε βάθος χρόνου, μπορεί η συντηρητική πρόσληψη τέτοιων γαλακτοκομικών να ενισχύσει τη μικροχλωρίδα του εντέρου και να γίνουν σταδιακά καλά ανεκτά ακόμα και πιο πλούσια σε λακτόζη τρόφιμα. Ούτως ή άλλως, επειδή το γαστρεντερικό μας βάλλεται διαρκώς από το στρες και τις διατροφικές μας συνήθειες, είναι σημαντικό να φροντίζει κανείς σταθερά να ενισχύει την μικροχλωρίδα του καταναλώνοντας όχι μόνο προβιοτικά αλλά και πρεβιοτικά. Τα πρεβιοτικά είναι η τροφή των προβιοτικών, δηλαδή των ευεργετικών βακτηρίων. Στα πρεβιοτικά ανήκουν μεταξύ άλλων οι φυτικές ίνες, που είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για την ενίσχυση της εντερικής μικροχλωρίδας στο σύνολο.