BLOG

Από την Ειρήνη Χριστάκη, κλινική διαιτολόγο-διατροφολόγο

Είναι μάλλον συνηθισμένο να συναντάμε ανθρώπους που ασκούνται τακτικά και περνούν πολλές ώρες στο γυμναστήριο ή άλλους χώρους άσκησης, παρόλα αυτά παραπονιούνται για το περιττό σωματικό βάρος. Αυτό δεν συμβαίνει μόνο σε ανθρώπους που ασκούνται για να χάσουν βάρος, αλλά μπορεί να συμβαίνει και σε αθλητές οι οποίοι θέλουν να χάσουν λίγο βάρος για να βελτιώσουν το ποσοστό λίπους στο σώμα τους ή για να βελτιώσουν την καρδιοαναπνευστική ικανότητα και την αθλητική τους απόδοση.

Ο λόγος που φαίνεται περίεργο το γεγονός ότι ακόμα και αθλητές που κάνουν πολύωρες προπονήσεις δεν μπορούν να μειώσουν το σωματικό τους βάρος, είναι ότι η άσκηση και η φυσική δραστηριότητα για όλους σημαίνει αυξημένη ενεργειακή κατανάλωση, δηλαδή καύση θερμίδων. Η ενεργειακή δαπάνη της άσκησης εξαρτάται πολύ από την ένταση και τη διάρκειά της.

Καθώς παρατηρείται το φαινόμενο αυτό, πολλές έρευνες έχουν στραφεί στη μελέτη των παραγόντων που εμποδίζουν όσους αθλούνται τακτικά να χάσουν βάρος. Μια πρόσφατη δημοσίευση που προκάλεσε πολλές αντιδράσεις και ερωτηματικά είναι αυτή του Καθηγητή Dr. Ravussin από το Ερευνητικό Ινστιτούτο του Pennington, ο οποίος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «για την απώλεια βάρους, η φυσική δραστηριότητα είναι σχεδόν άχρηστη». Και για να καταλήξει σε αυτή τη διαπίστωση βασίστηκε σε δυο διαφορετικές επιδράσεις της άσκησης: τη διέγερση της πείνας λόγω των απαιτήσεων για ενέργεια και την τάση του ανθρώπου να επιβραβεύει τον εαυτό του τρώγοντας περισσότερο ή τρώγοντας κάτι νόστιμο μετά από μια προπόνηση.

Όπως φαίνεται, ο πιο ισχυρός παράγοντας που καθορίζει τη διατροφική πρόσληψη του ανθρώπου είναι η δαπάνη ενέργειας, που προκύπτει από τις δραστηριότητές του, σύμφωνα με τον Καθηγητή του Harvard  Dr. Gortmaker που διδάσκει Κοινωνιολογία της Υγείας. Εφόσον όσο περισσότερο ασκείται κανείς, τόσο περισσότερο πεινάει και αυξάνει την ποσότητα της τροφής που καταναλώνει, τόσο πιο δύσκολο είναι να μειώσει το σωματικό του βάρος.

Υπάρχει όμως και μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού που μειώνει την όρεξη για λήψη τροφής μετά την άσκηση. Φαίνεται ότι μετά την αερόβια άσκηση (τρέξιμο, ποδηλασία, κολύμβηση, κ.α.), η ορμόνη που ρυθμίζει την όρεξη του ανθρώπου μειώνεται και με αυτό τον τρόπο περιορίζεται η όρεξη για φαγητό. Η ορμόνη αυτή λέγεται γρελίνη και πρόσφατες μελέτες του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης υποδεικνύουν ότι η όρεξη μετά την άσκηση μειώνεται κυρίως στους άντρες, ενώ στις γυναίκες η συγκέντρωση της ορμόνης υπάρχει σε φυσιολογικά επίπεδα, γεγονός που τις κάνει να έχουν φυσιολογική όρεξη. Ίσως, λοιπόν, αντισταθμίζεται η αυξημένη όρεξη που μπορεί να έχει κανείς για λήψη τροφής μετά την άσκηση.

Επομένως, θεωρείται δεδομένο πως η δίαιτα είναι πιο αποτελεσματική στην απώλεια βάρους σε σχέση με την άσκηση, αλλά σίγουρα ο ισορροπημένος συνδυασμός τους είναι που μπορεί να κάνει τα «θαύματα».